Biblioteka Publiczna

Formy i funkcje agresji werbalnej : próba typologii

Autor: Peisert, Maria.

Zachowania motywowane negatywnymi emocjami i zamiarami wywołują reakcje ambiwalentne. Z jednej strony deklarujemy wobec nich niechęć i potępienie, z drugiej zaś - zdradzamy zaciekawienie, wynikające prawdopodobnie z wyższego stopnia nieprzewidywalności zdarzeń, słów i czynów. Ergo - zakładamy (przynajmniej większość z nas), że zachowania te są trudniej przewidywalne, ponieważ wysoki jest stopień ich

spontaniczności; sądzimy, że agresja nie jest świadomym aktem woli, ale odruchowym, żywiołowym działaniem, mechaniczną reakcją na bodziec. Dr Maria Peisert, pracownica Zakładu Historii Języka Polskiego UWr, jest odmiennego zdania: nie sądzi, by spontaniczność była cechą szczególną językowych zachowań agresywnych. Więcej - jest przekonana, że w procesie socjalizacji i edukacji kulturowej większość ludzi uczy się nimi bardzo sprawnie sterować. Chęć zweryfikowania (czy sfalsyfikowania) tego przekonania leży u korzeni niniejszej rozprawy. Zasadnicze pytania, jakie sobie postawiła autorka, brzmią: 1) Czy agresja językowa jest rzeczywiście działaniem spontanicznym? 2) Jeśli owa spontaniczność jest zróżnicowana, to na czym polegają różnice? 3) Jeśli agresja językowa całkowicie spontaniczna nie jest, to jakie konwencje ją ograniczają, jakie wzorce zachowań językowych sa dla niej wzorem? 4) Czy wzorce agresywnych zachowań językowych powstają na zasadzie prostego kontrastu z obowiązującymi normami, czy też determinowane są również przez "czynniki mniej uświadamiane, ale zmagazynowane w języku i repertuarze językowych zachowań"? W pracy wykorzystała teksty staropolskie, aby spróbować wskazać źródła tabu społecznego i kulturowego decydującego o etnicznej swoistości słownictwa znieważającego. Rezultatem jest praca będąca próba USYSTEMATYZOWANIA typów agresji językowej, natomiast nie roszcząca sobie pretensji do wyczerpania rejestru zniewag słownych. Mimo to - jest o czym poczytać, a najciekawszym z wielu względów wydaje się rozdział ostatni, w którym zebrała autorka językowe i parajęzykowe zachowania blokujące agresję. W naszym coraz bardziej dziczejącym świecie jak znalazł, choć... może nie to było głównym celem badaczki.

Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):

(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)