Biblioteka Publiczna w Dzielnicy Białołęka

Hiszpańska droga do federalizmu

Autor: Sroka, Anna.

Problematyka hiszpańskiego ustroju terytorialnego jest w Polsce mało znana, a niewątpliwie istotna dla prognoz ewentualnego rozwoju terytorialnych struktur państwowych w zjednoczonej Europie. Śledząc poza granicami Hiszpanii informacje napływające ze środków masowego przekazu, można odnieść wrażenie, iż jedyną grupą narodowościową zamieszkującą ten kraj są Baskowie, podczas gdy

rzeczywistość hiszpańska jest znacznie bardziej urozmaicona. Hiszpania jest państwem wielonarodowym, a jej terytorium podzielone jest na 17 regionów i dwa miasta autonomiczne w Afryce: Ceutę i Melillę. Spośród tych 17 regionów, nazwanych w konstytucji z 1978 r. wspólnotami autonomicznymi, trzy utworzone zostały przez narodowości: Basków, Katalończyków i Galijczyków. Pozostałe 14 wspólnot autonomicznych tworzonych jest przez regiony.Decentralizacja państwa hiszpańskiego wpisana była w proces demokratyzacji zapoczątkowany po śmierci Franco. Wydawało się, że zakończona pełnym sukcesem demokratyzacja sprawi, że zanikać zaczną linie podziału występujące w spoŞłeczeństwie hiszpańskim, co pozwoli na zgodne współżycie wszystkich obywateli tego kraju i sprawne funkcjonowanie państwa, a także zakończy pewien etap w historii Hiszpanii. Etap, który Javier Sole Tura podsumował w ten sposób: W ostatnich 130 latach w Hiszpanii miały miejsce cztery wojny domowe, niezliczone zamaŞchy stanu tak cywilne, jak i wojskowe, dwa upadki monarchii. Mieliśmy siedem konstytucji, dwie konstytucje oktrojowane, trzy projekty konstytucyjne, które nigdy nie zostały wprowadzone w życie, dwie długie dyktatury wojskowe, przypadki terroryzmu politycznego, częste znoszenie gwarancji konstytucyjnych i masowe represje polityczne, które w niektórych przypadkach, tak jak po Wojnie Domowej z lat 1936-1939, osiągnęły przerażające rozmiary.Demokratyzacja Hiszpanii okazała się sukcesem, jednak ustanowienie nowego modelu struktury terytorialnej kraju nie rozwiązało istniejących problemów związanych z nacjonalizmami peryferyjnymi. Dlatego też po dziś dzień najgorętsze debaty współczesnej Hiszpanii dotyczą właśnie ustroju terytorialnego kraju. Brak konsensusu w kwestii Hiszpańskiego Państwa Wspólnot Autonomicznych nie poŞzwala na podsumowanie procesu demokratyzacji jedynie w kategoriach pozytywnych, ponieważ koncepcje wprowadzone w owym czasie nie rozwiązały problemu artykulacji terytorialnej państwa. Sam brak definicji państwa w Konstytucji Hiszpanii z 1978 r. nie tylko utrudnił proces konsolidacji ustroju terytorialnego Hiszpanii, lecz także doprowadził do zamętu pojęciowego. Najczęściej spotykanym określeniem struktury terytorialnej Hiszpanii powstałej w myśl konstytucji z 1978 r. jest Estado de las Comunidades Autónomas - państwo wspólnot autonomicznych. Innymi często spotykanymi terminami są: Estado autonómico - państwo autonomiczne, Estado de las Autonomias - państwo autonomii, Estado regional - państwo regionalne, Estado federo-regional - państwo federalno-regionalne, Estado unitario regionalizable - państwo unitarne zregionalizowane, Estado plural - państwo pluralne.Dlatego też punktem wyjścia niniejszej książki są rozważania na temat modeli struktury terytorialnej państw, a także różne definicje form podziału terytorialnego władzy.W rozdziale pierwszym zaprezentowane zostały pojęcia i kategorie badawcze użyte w przeprowadzonych analizach. Przedstawiony został aktualny stan dyskusji na temat modeli struktury terytorialnej państw oraz różne definicje i interpreŞtacje form podziału terytorialnego władzy. Porównane zostały także definicje i cechy charakterystyczne państwa unitarnego, regionalnego i federalnego oraz przedstawione przykłady tych państw i ich ewolucja na przestrzeni ostatnich dzieŞsięcioleci. W rozdziale tym, po analizie elementów modelowych kategorii państw i przyrównaniu ich do charakterystycznych cech ustroju terytorialnego Hiszpanii, stawiam tezę, zgodnie z którą państwo hiszpańskie najbardziej zbliżone jest do modelu federalnego.Po wstępnym zdefiniowaniu hiszpańskiego modelu terytorialnego moim zaŞmiarem była próba odpowiedzi na pytanie, dlaczego wraz z demokratyzacją doŞkonano także dogłębnej decentralizacji i na ile nowy model stanowi adekwatną odpowiedź na historyczne problemy Hiszpanii. Dlatego też w drugim rozdziale książki, po krótkim wprowadzeniu dotyczącym początków państwa hiszpańskieŞgo, przedstawione zostały procesy centralizacji i kolejne okresy demokratyzacji łączące się z próbami decentralizacji, w powiązaniu z powstawaniem nacjonaliŞzmów na terytorium Hiszpanii.

Zobacz pełny opis

Odpowiedzialność:	Anna Sroka.
Hasła:	Federalizm - Hiszpania - od 1945 r. Hiszpania - historia - 20 w. Państwo-ustrój - historia - Hiszpania - 20 w.
Adres wydawniczy:	Wrocław : Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2008.
Opis fizyczny:	344, [1] s. : il. ; 24 cm.
Uwagi:	Bibliogr. s. 304-321.
Skocz do:	Dodaj recenzje, komentarz

Spis treści:

* KLASYCZNE FORMY TERYTORIALNEJ ORGANIZACJI WŁADZY
1. Pojęcie formy państwa
2. Teorie dotyczące ustroju terytorialnego państwa ze szczególnym uwzględnieniem kategorii państwa regionalnego
3. Klasyczne kategorie terytorialnego ustroju władzy
3.1. Państwo unitarne
3.1.1. Koncepcja i cechy charakterystyczne państwa unitarnego
3.1.2. Rodzaje państwa unitarnego
3.2. Państwo regionalne
3.2.1. Koncepcja i cechy charakterystyczne państwa regionalnego
3.2.2. Rodzaje państwa regionalnego
3.3. Państwo federalne
3.3.1. Koncepcja państwa federalnego
3.3.2. Rodzaje państwa federalnego
4. Specyfika Hiszpańskiego Państwa Wspólnot Autonomicznych: od centralizmu do federalizmu
EWOLUCJA MODELU PAŁSTWA HISZPAŁSKIEGO: OD CENTRALIZMU DO FEDERALIZMU
1. Początki państwa hiszpańskiego
2. Centralizacja państwa w XVIII i XIX wieku oraz początki tożsamości narodowych na terytorium Hiszpanii
2.1. Centralizacja i decentralizacja w okresie panowania Burbonów
2.1.1. Pierwszy etap rządów dynastii burbońskiej
2.2. Drugi etap rządów dynastii burbońskiej - próby demokratyzacji i związane z nimi próby decentralizacji
2.2.1. Trienio liberal i reformy Javiera de Burgos
2.2.2. Gloriosa Revolución z 1868 r. i powstanie I Republiki Federalnej
3. Przełom wieku XIX i XX: okres napięć politycznych, socjalnych i narodowościowych
3.1. Narodziny nacjonalizmu hiszpańskiego
3.2. Narodziny nacjonalizmów peryferyjnych
3.3. Pogłębianie się podziałów socjopolitycznych na początku XX wieku - konflikt nacjonalizmu hiszpańskiego z nacjonalizmami peryferyjnymi
3.4. Doświadczenia II Republiki i powstanie państwa integralnego
4. Ustrój terytorialny Hiszpanii w dobie demokracji
4.1. Zmiany społeczne, gospodarcze i polityczne pod koniec reżimu frankistowskiego
4.2. Hiszpańska tranzycja demokratyczna a tworzenie preautonomii
4.3. Organizacja terytorialna państwa w myśl konstytucji z 1978 roku
4.4. Ewolucja systemu autonomicznego
4.4.1. Pierwszy okres powstawania systemu wspólnot autonomicznych - konstytuowanie statutów (1978-1983)
4.4.2. Druga faza tworzenia państwa wspólnot autonomicznych (1983-1993) - instytucjonalizacja wspólnot autonomicznych
4.4.3. Trzeci okres ewolucji systemu wspólnot autonomicznych - ostateczna homogenizacja procesu autonomicznego i powrót do asymetrii systemowej
STRUKTURA I FUNKCJONOWANIE PAŁSTWA HISZPAŁSKIEGO: ELEMENTY FEDERALNE W PAŁSTWIE WSPÓLNOT AUTONOMICZNYCH
1. Struktura prawno-instytucjonalna
1.1. Gwarancja konstytucyjna autonomii
1.1.1. Gwarancja autonomii a reforma konstytucji
1.2. Statuty wspólnot autonomicznych jako odpowiednik konstytucji części składowych państw federalnych
1.3. Instytucje wspólnot autonomicznych
1.3.1. Zgromadzenia parlamentarne
1.3.2. Przewodniczący i rząd
1.3.3. Administracja
1.4. Wspólnoty autonomiczne a władza sądownicza
2. Rola Trybunału Konstytucyjnego w systemie politycznym Hiszpanii
2.1. Skład Trybunału Konstytucyjnego i asygnowanie jego członków
2.2. Rodzaje sporów kompetencyjnych między państwem centralnym a wspólnotami autonomicznymi oraz ich przyczyny
3. Podział kompetencji między państwo centralne a wspólnoty autonomiczne
3.1. Prawnokonstytucyjny podział kompetencji w państwie hiszpańskim
3.2. Rodzaje kompetencji
4. Finansowanie
4.1. R�gimen comŁn a ewolucja finansowania autonomii regionalnych
4.2. Dochody i wydatki wspólnot autonomicznych
ELEMENTY ODRÓŻNIAJĄCE STRUKTURĘ TERYTORIALNĄ PAŁSTWA HISZPAŁSKIEGO OD KLASYCZNEGO MODELU PAŁSTWA FEDERALNEGO ORAZ GŁÓWNE ASYMETRIE HISZPAŁSKIEGO PAŁSTWA WSPÓLNOT AUTONOMICZNYCH
1. Udział wspólnot autonomicznych w formowaniu woli państwa - niedoskonałości systemu wspólnot autonomicznych
1.1. Senat
1.2. Inicjatywa ustawodawcza wspólnot autonomicznych
1.3. Stosunki międzyrządowe
1.3.1. Pojawienie się podstawowych mechanizmów i instrumentów współdziałania
1.3.2. Stosunki międzyrządowe o charakterze wertykalnym
1.3.3. Stosunki horyzontalne
1.3.4. Ocena stosunków międzyrządowych
1.4. Uczestnictwo wspólnot autonomicznych w sprawach związanych z Unią Europejską
1.4.1. Bezpośrednie uczestnictwo wspólnot autonomicznych w instytucjach Unii Europejskiej
1.4.2. Udział wewnętrzny wspólnot autonomicznych w sprawach związanych z Unią Europejską: tworzenie norm unijnych i ich stosowanie
2. Asymetrie hiszpańskiego systemu wspólnot autonomicznych
2.1. Asymetrie finansowe
2.1.1. R�gimen Foral - specjalny system fi nansowy Kraju Basków i Nawarry
2.1.2. Kanaryjski Ustrój Ekonomiczno-Fiskalny
2.2. Asymetrie kompetencyjne i tzw. hechos diferenciales
2.2.1. Asymetria językowa
2.2.1.1. Normalizacja językowa
2.2.2. Asymetrie wynikające z uznania tzw. dawnych praw statutowych i ustroju statutowego - Foralidad
2.2.3. Asymetrie w prawie cywilnym - prawo "foralne" i prawo własne w poszczególnych wspólnotach autonomicznych
2.2.4. Asymetrie wynikające z położenia geografi cznego. Insularidad - asymetrie wyspiarskich wspólnot autonomicznych
2.2.4.1. Wyspy Kanaryjskie
2.2.4.2. Baleary
2.2.5. Policja autonomiczna
OBYWATELE I PARTIE POLITYCZNE WOBEC HISZPAŁSKIEGO PAŁSTWA WSPÓLNOT AUTONOMICZNYCH
1. Opinie obywateli hiszpańskich w kwestii struktury terytorialnej kraju
1.1. Opinie obywateli na temat utworzenia i funkcjonowania systemu wspólnot autonomicznych
1.2. Ocena systemu wspólnot autonomicznych a kwestia tożsamości narodowych
2. Rola partii politycznych w ewolucji ustroju terytorialnego kraju
2.1. System partyjny a system wyborczy
3. Partie o zasięgu ogólnokrajowym i ich postawy programowe wobec ustroju terytorialnego kraju
3.1. Hiszpańska Socjalistyczna Partia Robotnicza - PSOE
3.2. Partia Ludowa - PP
4. Partie o zasięgu regionalnym i ich programy w poszczególnych wspólnotach autonomicznych
4.1. Baskijski subsystem partyjny a Plan Ibarretxe
4.1.1. Narodowa Partia Basków - PNV
4.1.2. Solidarność Baskijska - EA
4.1.3. Od Mieszkańców Baskonii (HB) do Komunistycznej Partii Ziem Baskijskich (PCTV)
4.2. Kataloński subsystem partyjny
4.2.1. Lewica Republikańska - ERC
4.2.2. Zbieżność i Związek - CiU
4.3. Subsystemy partyjne w pozostałych wspólnotach autonomicznych, w których występują partie o zasięgu regionalnym
Zakończenie
Bibliografia
Wykaz tabel i wykresów
Aneks
Wykaz załączników

Zobacz spis treści

Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):

(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)

Czyt. Nr XX
ul. Van Gogha 1

Sygnatura: 32
Numer inw.: 7138
Dostępność: wypożyczana za kaucją na 7 dni

schowek zamów

zamów

schowek

Biblioteka Publiczna

w Dzielnicy BIAŁOŁĘKA m.st. Warszawy

KATALOG

STATYSTYKI

Hiszpańska droga do federalizmu

Dodaj komentarz do pozycji: