Postawy zdrowotne uczniów i ich socjokulturowe uwarunkowania
Przedmowa Zdrowie to szczególna wartość w życiu człowieka. Wiemy o tym i traktujemy jako oczywistość. Można by więc sądzić, że sprawom zdrowia poświęca się odpowiednio dużo uwagi i że zarówno poszczególni ludzie, jak i społeczeństwa, organizacje społeczne, instytucje państwa dokładają wystarczająco wiele starań, aby chronić kondycję zdrowotną. I
rzeczywiście-tak właśnie jest w niektórych państwach i społeczeństwach. Doświadczenia w naszym kraju są jednak niezbyt dobre, dalekie od potrzeb i oczekiwań, często przerażające. Od dziesięcioleci trwa rodzimy syndrom zaniedbań i słabości. Sprawy promocji i ochrony zdrowia, opieki zdrowotnej wciąż pozostają bez pomyślnych rozwiązań.Przezwyciężenie dotychczasowych słabości wymaga wielu radykalnych zmian-m.in. o charakterze formalno-prawnym, ekonomicznym, a także zmian w społecznym zaangażowaniu w - ogólnie rzecz ujmując - sprawy zdrowia. Jednym z bardzo ważnych obszarów jest edukacja prozdrowotna, kształtowanie postaw służących zdrowiu. Właśnie tym zagadnieniom - kształtowania postaw wobec zdrowia, podstawowym uwarunkowaniom tych postaw - poświęcona została książka autorstwa dr Gabrieli Piechaczek-Ogierman.Książka ta zawiera usystematyzowany przegląd poglądów dotyczących postaw prozdrowotnych, środowiskowych uwarunkowań postaw wobec zdrowia, a przede wszystkim daje możliwość zapoznania się z wynikami badań postaw uczniów, zachowań pro- i antyzdrowotnych. Znaczna część wyników badań pozwala na określenie udziału podstawowych środowisk wychowawczych w kształtowaniu postaw dzieci wobec zdrowia. Dowiadujemy się m.in. o zakresie i sposobach oddziaływania środowiska rodzinnego, szkoły i środków masowego przekazu.Wszystko to składa się na rzetelną, wielostronną diagnozę badanych zjawisk i charakterystykę ich uwarunkowań.Praca G. Piechaczek-Ogierman adresowana jest do szerokiego kręgu czytelników - nauczycieli, rodziców, badaczy zjawisk społecznych i studentów kierunków studiów związanych m.in. z edukacją, kulturą, działalnością socjalno-oświatową. Wiele wątków tej pracy służy wzbogaceniu wiedzy o kulturze zdrowotnej, zachowaniach pro- i antyzdrowotnych. Niektóre wątki mogą stanowić inspirację do innych badań, są też wątki przydatne w lepszym zrozumieniu zachowań dzieci i pomocne w oddziaływaniach wspomagających postawy pro zdrowotne. Można wreszcie spostrzegać tę publikację jako wypowiedź pedagoga w dyskusji o słabościach i drogach naprawy spraw dotyczących zdrowia.Rozważania prezentowane przez Autorkę dotyczą w znacznej mierze ogólnych zagadnień postaw wobec zdrowia i edukacji prozdrowotnej. Wyniki badań składają się natomiast na opis i próbę interpretacji zjawisk występujących na określonym terenie, a mianowicie w jednym z regionów Śląska. Społeczność, w której prowadzone były badania, ma sporo cech upoważniających do określenia jej jako wielokulturowa. Społeczność tę tworzą ludzie od pokoleń żyjących na Śląsku i ludzie, którzy przybyli z różnych stron Polski, ludzie podtrzymujący wieloletnie tradycje i obyczaje miejscowe oraz ludzie wychowani w innej tradycji i pielęgnujący inne obyczaje. Na tym terenie występują różne style życia, poczynaniami ludzi kierują różne hierarchie wartości - nabyte w ich środowiskach. Wielokulturowy charakter społeczności, w której prowadzone były badania, wyznaczają także m.in. bliskość granicy z Republiką Czeską oraz zróżnicowanie wyznaniowe w pobliskich regionach - przede wszystkim Śląska Cieszyńskiego, ale również w niektórych innych regionach Śląska. Między innymi - to właśnie sprawia, że książka ukazuje się w serii poświęconej wielokulturowości i edukacji między kulturowej. Czytelnicy mogą zatem poznać stan omawianych spraw na tym terenie, ale również tropić zjawiska podobne tu i w innych regionach, a także dociekać swoistości zjawisk opisanych w książce. Najważniejsze jest wszakże ogólne przesłanie książki - troska o kształtowanie postaw młodych ludzi wobec zdrowia.Tadeusz Lewowicki
Zobacz pełny opisOdpowiedzialność: | Gabriela Piechaczek-Ogierman. |
Hasła: | Dziecko - higiena Edukacja zdrowotna - Polska - od 2001 r. Młodzież - higiena Postawy - Polska - od 2001 r. Śląsk, Górny - socjologia - od 2001 r. |
Adres wydawniczy: | Toruń : Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego [etc.], cop. 2009. |
Opis fizyczny: | 253 s. : il. ; 23 cm. |
Uwagi: | Bibliogr. s. [224]-248. |
Skocz do: | Dodaj recenzje, komentarz |
- Rozdział I
- 1. Postawy prozdrowotne
- 1.1. Kształtowanie postaw jako proces
- 1.2. Struktura i pojęcie postawy
- 1.2.1. Koncepcja postawy jako tymczasowej konstrukcji
- 1.2.2. Funkcje postawy
- 1.3. Deklaracje dotyczące postaw a zachowanie
- 1.4. Emocjonalno-oceniający wymiar postawy wobec zdrowia
- 1.4.1. Potrzeby i pragnienia
- 1.4.2. Reakcja emocjonalna w ujęciu D. Golemana
- 1.5. Asertywność jako wskaźnik i wyznacznik zachowań zdrowotnych
- 1.5.1. Asertywność w kontekście teorii społecznego uczenia się
- 1.6. Podsumowanie
- Rozdział II
- 2. Środowisko w procesie kształtowania postaw wobec zdrowia - podejście ekologiczne U. Bronfenbrennera
- 2.1. Kulturowa tradycja i kultura popularna jako makrosystem procesu kształtowania postaw wobec zdrowia
- 2.2. Środki masowego przekazu jako istotny element egzosystemu a proces kształtowania postaw wobec zdrowia
- 2.3. Mikrosystem i mezosystem w procesie kształtowania postaw uczniów wobec zdrowia
- 2.3.1. Rodzina w procesie kształtowania postaw uczniów wobec zdrowia
- 2.3.2. Szkoła w procesie kształtowania postaw uczniów wobec zdrowia
- 2.3.2.1. Aksjologiczna sfera edukacji zdrowotnej
- 2.3.3. Środowisko rówieśnicze a proces kształtowania postaw wobec zdrowia
- 2.4. Dziecko w okresie adolescencji jako uczestnik i współtwórca procesu kształtowania postaw wobec zdrowia
- 2.5. Podsumowanie
- Rozdział III
- 3. Założenia metodologiczne badań własnych
- 3.1. Cele i problematyka badań
- 3.2. Organizacja i przebieg procesu badawczego
- Rozdział IV
- 4. Deklarowane przez uczniów postawy wobec zdrowia
- 4.1. Wskaźniki postaw prozdrowotnych uczniów
- 4.1.1. Płeć a postawy uczniów wobec zdrowia
- 4.1.2. Środowisko zamieszkania a postawy uczniów wobec zdrowia
- 4.2. Wiedza uczniów na temat zdrowia i promocji zdrowia
- 4.2.1. Źródło wiedzy zdrowotnej uczniów
- 4.3. Postrzeganie zdrowia przez uczniów
- 4.3.1. Zdrowie jako wartość
- 4.4. Zachowania pro- i antyzdrowotne uczniów
- 4.4.1. Umiejętności asertywnego i nieasertywnego zachowania uczniów
- 4.5. Zainteresowania uczniów a kształtowanie postaw prozdrowotnych
- 4.6. Podsumowanie
- Rozdział V
- 5. Obraz kultury zdrowotnej w środowiskach wychowawczych dziecka
- 5.1. Udział środowiska rodzinnego w kształtowaniu postaw zdrowotnych dzieci
- 5.1.1. Merytoryczne i emocjonalne przygotowanie rodziców do edukacji zdrowotnej
- 5.1.2. Zwyczaje i wzory zachowań zdrowotnych rodziców
- 5.1.3. Sytuacja finansowa rodziny a działania podejmowane przez rodziców w celu zwiększenia potencjału zdrowotnego dziecka
- 5.1.3.1. Formy spędzania czasu wolnego rodziców z dzieckiem
- 5.1.3.2. Dbałość rodziców o rozwój zainteresowań dzieci
- 5.2. Udział szkoły w procesie kształtowania postaw prozdrowotnych uczniów
- 5.2.1. Programy i metody pracy wykorzystywane przez nauczycieli realizujących ścieżkę prozdowotną
- 5.2.2. Współpraca nauczycieli w gronie pedagogicznym przy realizacji ścieżki prozdowotnej
- 5.2.3. Formy współpracy pracowników szkoły ze środowiskiem lokalnym i instytucjami wspomagającymi wychowanie uczniów
- 5.2.4. Szkolne warunki oraz działania sprzyjające zdrowiu i rozwojowi uczniów
- 5.3. Udział środków masowego przekazu w kształtowaniu postaw prozdrowotnych dzieci
- 5.3.1. Środki masowego przekazu jako źródło wiedzy zdrowotnej uczniów
- 5.3.2. Deklarowane przez dzieci preferencje i zainteresowania mediami
- 5.3.3. Nieograniczony dostęp do mediów a antyzdrowotne zachowania uczniów
- 5.4. Podsumowanie
- Zakończenie
- Bibliografia
- Spis wykresów i tabel *
Zobacz spis treści
Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):
(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)