Między rygoryzmem a tolerancją : młodzież wobec zjawisk patologii społecznej
Praca składa się z rozdziału 1 - wstępu, dziewięciu rozdziałów oraz zakończenia i bibliografii.Rozdział 2 zawiera rozważania dotyczące problematyki moralności w zakresie reakcji rygoryzmu i tolerancji zarówno w aspekcie ogólnym, jak i w odniesieniu do szczegółowych analiz związanych z młodzieżą jako specyficzną kategorią socjologiczną. W tym rozdziale zdefiniowane zostaną podstawowe dla pracy
pojęcia.Rozdział 3 poświęcony jest młodzieży jako specyficznej kategorii socjologicznej. Analizie poddane jest w nim zarówno pojęcie młodzieży, jak i często występujące w literaturze i stosowane zamiennie, nie zawsze w sposób uzasadniony, pojęcie pokolenia.W rozdziale 4 zawarty jest opis celu, problematyki i metody badawczej zastosowanej w pracy, jak również charakterystyka badanej zbiorowości ze względu na rozmaite cechy społeczno-demograficzne, takie jak wiek, płeć, oraz cechy środowiska rodzinnego (wielkość rodziny, wykształcenie rodziców, osoby wychowujące itp.). Z uwagi na podstawowy wymiar rozważań uznano, że ważne również jest poszukiwanie uwarunkowań rygoryzmu czy tolerancji w aspekcie stosunku do wiary czy uczestnictwa w praktykach religijnych i tego typu analizy związane z aktywnością religijną oraz stosunkiem do wiary znajdują się także w tym rozdziale.Rozdział 5 poświęcony jest rozważaniom dotyczącym problematyki patologii społecznej. Ważną jego część stanowi przegląd najważniejszych kwestii terminologicznych, a więc podstawowe pojęcia z zakresu patologii społecznej. Podkreśla się w nim dużą różnorodność owych pojęć i nieścisłość w ich stosowaniu, a także podjęto próbę uporządkowania predykatorów pojęcia.Rozdział 6 zawiera uzasadnienie zastosowania metody kodeksowej, jak również analizę ocen młodzieży dotyczących zjawisk patologicznych na różnych poziomach: ogólnym - czyli w makroskali, miasta - czyli mezzoskali, a także szkoły, którą można określić mianem mikroskali. W tym rozdziale znaleźć można opinie dotyczące szczególnych "grup ryzyka", czyli najbardziej narażonych i najbardziej podatnych na wpływ tych zjawisk, przyczyn nasilenia zjawisk patologicznych i sposobów, jakimi zdaniem respondentów można zmniejszać ich skalę.Rozdziały 7, 8, 9 oraz 10 mają podobną konstrukcję, chociaż każdy z nich dotyczy innego zakresu problematyki. Są w nich poddane analizie i opisowi -zarówno w wymiarze teoretycznym, jak i empirycznym - cztery zjawiska patologiczne: alkoholizm, przemoc, przestępczość oraz choroby psychiczne. W każdym z rozdziałów omawiane są przesłanki do traktowania tego zjawiska jako patologicznego, dokonana jest charakterystyka każdego z nich, omawiane są mechanizmy powstawania, teorie wyjaśniające ich rozwój, przyczyny i rozmiary zjawisk, a także przywołane są mity dotyczące każdego z nich. W części empirycznej omawiane jest każde ze zjawisk z perspektywy opinii, ocen i reakcji młodych respondentów. Każdy rozdział podsumowują wnioski, gdzie jeszcze raz formułowane są najważniejsze spostrzeżenia.Rozdział 11, będący jednocześnie zakończeniem, poświęcony jest podsumowaniu wcześniejszych rozważań i stanowi próbę pokazania pewnych tendencji i ewentualnych prawidłowości, które mogą towarzyszyć reakcjom rygoryzmu - tolerancji wobec poszczególnych zjawisk i wobec zjawisk patologicznych w ogóle. Tutaj zawarta jest również prezentacja typów reakcji wobec zjawisk patologicznych, które wyodrębniono w oparciu o zebrany materiał.Ostatni, 12 rozdział jest komentarzem eksperckim. Prezentowane są w nim wywiady z osobami, które ze względu na rodzaj zawodowej lub społecznej aktywności mają szersze i wieloaspektowe spojrzenie na analizowane problemy niż przeciętny obywatel. Dlatego dla potrzeb tej pracy nazwano ich ekspertami. Ich wiedza i spostrzeżenia stworzyły możliwość odniesienia opinii i poglądów młodych ludzi do tego, co właśnie eksperci o badanych problemach myślą i co mają w tych kwestiach do powiedzenia.Pracę zamyka bibliografia oraz załączniki.Pragnę w tym miejscu podziękować recenzentowi wydawniczemu książki, profesorowi dr. hab. Jackowi Wodzowi, za cenne rady i wskazówki dotyczące zarówno strony merytorycznej, jak i metodologicznej pracy, prof. dr. hab. Pawłowi Staroście, a także wszystkim kolegom, którzy swoimi uwagami i radami przyczynili się do tego, iż uniknęłam wielu trudności towarzyszących zwykle powstawaniu książki. Jeszcze raz wszystkim serdecznie dziękuję.
Zobacz pełny opisOdpowiedzialność: | Elżbieta Michałowska. |
Seria: | Rozprawy Habilitacyjne Uniwersytetu Łódzkiego |
Hasła: | Młodzież - patologia społeczna - Polska - od 2001 r. Młodzież - socjologia - Polska - od 2001 r. Patologia społeczna - socjologia - Polska - od 2001 r. Postawy - Polska - od 2001 r. |
Adres wydawniczy: | Łódź : Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2010. |
Opis fizyczny: | 353, [2] s. : il. ; 24 cm. |
Uwagi: | Bibliogr. s. 339-353. |
Skocz do: | Dodaj recenzje, komentarz |
- 1. Wstęp
- 2. Rygoryzm i tolerancja a młodzież
- 3. Młodzież jako specyficzna kategoria socjologiczna
- 3.1. Koncepcja pokolenia w badaniach nad młodzieżą
- 3.2. Socjopsychologiczne badania nad dojrzewaniem i jego przemianami
- 3.3. Polskie nastolatki, ich dojrzewanie i przemiany w wymiarze psychospołecznym
- 4. Opis celu, metody i problematyki badawczej
- 4.1. Charakterystyka badanej zbiorowości
- 4.1.1. Uzasadnienie wyboru narzędzia
- 4.2. Zakończenie
- 4.3. Charakterystyka badanych ekspertów
- 5. Patologia społeczna - rozważania wstępne
- 5.1. Pojęcie normy społecznej w perspektywie czterech paradygmatów socjologicznych
- 5.1.1. Teorie funkcjonalne
- 5.1.2. Teoria wymiany społecznej
- 5.1.3. Teoria interakcjonizmu symbolicznego
- 5.1.4. Teoria konfliktu społecznego
- 6. Młodzież wobec zjawisk patologii społecznej - perspektywa ogólna
- 6.1. Uzasadnienie przyjęcia podejścia kodeksowego w badaniach zjawisk patologicznych
- 6.2. Zakończenie
- 7. Młodzież łódzka a alkohol
- 7.1. Alkoholizm - kryteria wyróżniania
- 7.2. Mechanizmy uzależniania (czynniki powodujące alkoholizm)
- 7.3. Ogólne rozmiary spożycia alkoholu
- 7.4. Motywy i wzory picia alkoholu
- 7.5. Mity dotyczące alkoholu
- 7.6. Alkoholizm jako zjawisko patologiczne w opiniach młodzieży
- 7.7. Zakończenie
- 8. Młodzież wobec przemocy
- 8.1. Przemoc jako element patologii społecznej
- 8.2. Charakterystyka zjawiska przemocy
- 8.3. Analiza pojęcia przemocy
- 8.4. Obszary życia społecznego odwołujące się do stosowania przemocy
- 8.5. Teorie wyjaśniające zachowania agresywne i przemoc
- 8.6. Przyczyny wzrastającej przemocy
- 8.6.1. Transformacja ustrojowa a przemoc
- 8.6.2. Rodzina jako źródło przemocy
- 8.6.3. Nadużywanie alkoholu jako przyczyna przemocy
- 8.6.4. Środki masowego przekazu
- 8.6.5. Środowisko rówieśnicze - szkoła
- 8.7. Formy przemocy
- 8.8. Mity dotyczące przemocy
- 8.9. Przemoc jako zjawisko patologiczne w opiniach młodzieży
- 8.10. Zakończenie
- 9. Młodzież wobec przestępczości
- 9.1. Przestępstwo jako element patologii społecznej
- 9.2. Charakterystyka zjawiska przestępczości
- 9.3. Sposoby definiowania pojęć przestępstwo - przestępczość
- 9.4. Rodzaje i swoistość przestępczości młodzieży
- 9.5. W poszukiwaniu źródeł zachowań przestępczych
- 9.5.1. Czynniki osobowościowe
- 9.5.2. Czynniki makrospołeczne - procesy transformacyjne
- 9.5.3. Środowisko rodzinne
- 9.5.4. Środowisko szkolne
- 9.5.5. Środowisko rówieśnicze
- 9.6. Mity dotyczące przestępczości
- 9.7. Młodzież łódzka wobec zjawiska przestępczości
- 9.8. Zakończenie
- 10. Młodzież wobec chorób psychicznych
- 10.1. Pojęcie zdrowia psychicznego; pojęcie choroby psychicznej
- 10.2. Perspektywa historyczna postrzegania chorób psychicznych
- 10.3. Teorie powstawania chorób psychicznych
- 10.4. Choroby psychiczne w badaniach socjologicznych
- 10.5. Choroby psychiczne w ujęciu statystycznym
- 10.6. Mity dotyczące chorób psychicznych
- 10.7. Choroba psychiczna w opiniach młodzieży - rygoryzm czy tolerancja
- 10.8. Zakończenie
- 11. Komentarz ekspertów
- 11.1. Charakterystyka zjawisk patologicznych w opiniach ekspertów
- 11.2. Zjawisko alkoholizmu w opiniach ekspertów
- 11.3. Przemoc w opiniach ekspertów
- 11.4. Przestępczość w opinii ekspertów
- 11.5. Eksperci wobec chorób psychicznych
- 12. Typy reakcji młodzieży wobec zjawisk patologii społecznej
- 12.1. Typy reakcji - rygoryzm czy tolerancja?
- 12.2. Typy reakcji a inne zmienne
- 12.3. Podsumowanie
Zobacz spis treści
Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):
(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)