Rozkosz zemsty : socjologia historyczna mobilizacji ludobójczej
Książka poświęcona jest ludobójstwom, czystkom etnicznym i masakrom. Autor stara się wyjaśnić, w jaki sposób dochodzi do tych krwawych aktów zbiorowej przemocy - jak mobilizowani są ludzie i zasoby. W pracy opisano i porównano 12 różnych przypadków ludobójstw totalnych i częściowych - od ludobójstwa Indian w drugiej połowie XIX-wieku w Stanach Zjednoczonych po rzeź Tutsi i Twa w Rwandzie w 1994 roku. Jest to pierwsza praca
polskiego autora przedstawiająca tak rozległą socjologiczną komparatystykę ludobójstw. Wypracowany w niej model wyjaśniania został odniesiony do przypadku zemsty na Niemcach po II wojnie światowej. Autor pokazuje dlaczego - mimo różnych zbrodni i okrucieństw - nie doszło do ludobójstwa Niemców. Wykorzystuje w tym celu m.in. 60 wywiadów pogłębionych i narracyjnych ze świadkami epoki. Silną stroną książki jest transdycyplinarność i odwołanie się w niej do szerokiej perspektywy dziejowej, właściwej socjologii historycznej.
Jako historyka zainteresował mnie odnotowany przez Autora wpływ ludobójstwa na dalszą historię społeczności - co jest fragmentem szerszego tematu oddziaływania przeszłości na przyszłość. Idzie nie tylko o zjawiska demograficzne. Idzie także o punkt odniesienia społeczności, o traktowanie przeszłości jako czynnika jednoczącego grupę. Te zagadnienia Autor przedstawia wysoce interesująco. (...) Zdecydowanie popieram ideę publikacji omawianej pracy. Uważam, że może mieć ona duże znaczenie dla dalszego kierunku rozwoju polskiej humanistyki.
z recenzji wydawniczej prof. dr. hab. Jana Marcina Kuli(...)
[Autor] przede wszystkim dowiódł, iż przy całej swej osobliwości ludobójstwo jest jednak efektem działania typowych procesów społecznych i to zarówno w sferze instytucjonalnej, jak i habitusów. W przygotowaniu wszystkich ludobójczych aktów bardzo istotną rolę spełniał przygotowujący je i usprawiedliwiający dyskurs ideologiczny, a także dyskurs nacjonalistyczny, zmierzający do wykształcenia jednolitej tożsamości narodowej.
z recenzji wydawniczej prof. dr. hab. Władysława Markiewicza
Odpowiedzialność: | Lech M. Nijakowski. |
Hasła: | Konflikt etniczny - a ludobójstwo Ludobójstwo - socjologia Mniejszości narodowe - socjologia |
Adres wydawniczy: | Warszawa : Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2013. |
Opis fizyczny: | 423, [1] s. ; 25 cm. |
Uwagi: | Bibliogr. s. 381-412. Indeks. |
Skocz do: | Inne pozycje tego autora w zbiorach biblioteki |
Dodaj recenzje, komentarz |
- Rozdział 1. Metodyka pracy
- 1.1. Socjologia historyczna
- 1.2. Socjologia genocide studies
- 1.3. Komparatystyka ludobójstw
- 1.4. Narracje świadków i ich potomków
- Część I
- Socjologia historyczna masakry, czystki etnicznej i ludobójstwa
- Rozdział 2. Podstawowe pojęcia i definicje
- 2.1. O problemie agregacji zbiorowej przemocy w socjologii
- 2.2. Definicja linczu, pogromu i masakry
- 2.3. Definicja ludobójstwa (totalnego i częściowego), quasi-ludobójstwa, elitobójstwa i politobójstwa
- 2.4. Definicja czystki etnicznej
- 2.5. O szczególnej figuracji sprawcy-ofiary-świadkowie
- 2.6. Prawne i moralne kategoryzacje mordów
- Rozdział 3. Narodziny i rozwój studiów nad ludobójstwem
- 3.1. Prehistoria studiów nad ludobójstwem
- 3.2. Ludobójstwa jako samodzielny przedmiot badawczy
- 3.3. Badania nad ludobójstwem w Polsce
- Rozdział 4. Masakra jako residuum władzy totalnej
- 4.1. Socjogeneza masakry
- 4.2. Radość masakry. Masakra jako święto
- 4.3. Krwawa sztuka wojenna
- 4.4. Masakra jako mechanizm władzy suwerena
- Rozdział 5. Wielkie projekty - wielkie masakry. Masakrowanie wroga religijnego i ideologicznego a ludobójstwo
- 5.1. Czystki religijne i masakry
- 5.2. Nowy świat, nowe peryferie, nowe rzezie
- 5.3. Terror rewolucyjny
- 5.4. Podsumowanie
- Rozdział 6. Nowoczesne projekty czystek etnicznych i ludobójstw
- 6.1. Czystki etniczne w XX wieku
- 6.1.1. Polsko-ukraiński konflikt na Kresach Południowo-Wschodnich w latach 1943- 1947
- 6.1.2. Czystki etniczne w Jugosławii w latach 1992- 1995
- 6.2. "Wielki głód" w Ukraińskiej SRR w latach 1932- 1933 jako quasi-ludobójstwo
- 6.3. Ludobójstwa częściowe
- 6.3.1. Ludobójstwo Aborygenów w XIX i XX wieku
- 6.3.2. Ostateczna pacyfikacja Indian Ameryki Północnej w latach 1866- 1890
- 6.3.3. Lokeli - Wolne Państwo Kongo (1880- 1908)
- 6.3.4. Zagłada ludów Herero i Nama w Niemieckiej Afryce Południowo-Zachodniej (Namibii) w latach 1904- 1905
- 6.3.5. Ludobójstwo w wydaniu Niezależnego Państwa Chorwackiego w latach 1941- 1945
- 6.3.6. Rzeź Hutu w Burundi w 1972 roku
- 6.3.7. Autoludobójstwo w Kambodży w latach 1975- 1979
- 6.3.8. Pacyfikacja Majów w Gwatemali w latach 1981- 1983
- 6.3.9. Rzezie w Timorze Wschodnim w latach 1975- 1999
- 6.4. Ludobójstwa totalne
- 6.4.1. Masakrowanie Ormian - od mechanizmu regulacyjnego Imperium Osmańskiego do nowoczesnego ludobójstwa
- 6.4.2. Ludobójstwo nazistowskie jako synteza nowoczesnych
- technik masowych mordów i residuów barbarzyństwa. Shoah i Porajmos
- 6.4.3. Ludobójstwo Hutu na Tutsi w Rwandzie w 1994 roku
- Rozdział 7. Model wyjaśniający mobilizację ludobójczą
- 7.1. Ludobójstwo jako efekt działania typowych procesów społecznych
- 7.2. Rola dyskursu ideologicznego w mobilizacji ludobójczej
- 7.2.1. Dyskurs nacjonalistyczny i Realpolitik
- 7.2.2. Rasizm, medycyna, religia
- 7.2.3. Spiskujący wrogowie i pasożyty
- 7.2.4. Podsumowanie
- 7.3. Rola ekspertów
- 7.3.1. Specjaliści drugiego planu
- 7.3.2. Ideolodzy
- 7.3.3. Zawody zaufania publicznego
- 7.3.4. Przywódcy religijni i kapłani
- 7.3.5. Specjaliści od zabijania
- 7.3.6. Podsumowanie
- 7.4. Dylemat bezpieczeństwa i dylemat dobrobytu
- 7.5. Mechanizm kozła ofiarnego
- 7.6. Strukturotwórcza przemoc
- 7.7. Kontekst międzynarodowy
- 7.8. Środki psychoaktywne
- 7.9. Latourowska pokusa
- 7.10. Intencja, okoliczności, mobilizacja
- Część II
- Zemsta na Niemcach po II wojnie światowej w perspektywie studiów nad ludobójstwem
- Rozdział 8. Czy spełnione zostały przesłanki ludobójstwa
- na Niemcach?
- 8.1. Dyskurs zemsty na Niemcach
- 8.2. Demoralizacja wojenna i desentyzacja
- 8.3. Strach przed Niemcami
- 8.4. Dostępność wiedzy o metodach i ofiarach nazistowskich
- 8.5. Kontekst międzynarodowy
- 8.6. Inne czynniki sprzyjające ludobójstwu
- Rozdział 9. Vae victis. Zemsta na Niemcach w czasie
- II wojny światowej i po jej zakończeniu
- 9.1. Zbrodnie czasu wojny
- 9.2. Masakrowanie i mordowanie Niemców
- 9.3. Obozy dla Niemców
- 9.4. Wypędzenia i wysiedlenia Niemców
- 9.5. Głód
- 9.6. Samobójstwa
- 9.7. Gwałty i pobicia
- 9.8. Kradzieże i dyskryminacja Niemców
- 9.9. Etnobójstwo Niemców
- 9.10. Podsumowanie
- Rozdział 10. Dlaczego nie doszło do ludobójstwa Niemców po II wojnie światowej?
- 10.1. Czas wojny i wyzwolenia w relacjach świadków. Analiza wywiadów pogłębionych i narracyjnych
- 10.2. Czynniki powstrzymujące mobilizację ludobójczą
- 10.2.1. Ucieczka przed zemstą i wysiedlenia
- 10.2.2. Strach przed nowym wrogiem
- 10.2.3. Plany aliantów
- 10.2.4. Empatia wobec sąsiadów i "dobrzy Niemcy"
- 10.2.5. Empatia wobec cierpienia obcego
- 10.2.6. Pamięć o zbrodniach członków własnej wspólnoty narodowej
- 10.2.7. Wojna jako czas szczęścia i normalności
- 10.2.8. Wyroki skazujące wydawane na zbrodniarzy
- 10.2.9. Poczucie daremności i niemoralności zemsty
- 10.2.10. Potrzeba normalizacji
- 10.2.11. Przekonanie o dostatecznej karze
- Rozdział 11. Charakter zemsty na Niemcach po II wojnie światowej
- Zakończenie. Czego uczy nas historia? Masakra i ludobójstwo w czasach późnej nowoczesności
- Ocaleni sprawcami
- Mobilizacja i demobilizacja ludobójcza
- Interwencja humanitarna
- Aneks nr 1. Scenariusz wywiadu pogłębionego
- Aneks nr 2. Miejsce, w którym respondenci spędzili wojnę
Zobacz spis treści
Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):
(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)