Biblioteka Publiczna

W małym dworku : sztuka w trzech aktach, 1921

Autor: Witkiewicz, Stanisław Ignacy

   Notka biograficzna  

W małym dworku jest dramatem Stanisława Ignacego Witkiewicza należącym do kanonu polskiej literatury dwudziestolecia. Akcja utworu rozgrywa się w majątku Dyapanazego Nibka i jego dwóch córek. Domownicy i przyjaciele nawiedzani są przez ducha zmarłej Anastazji Nibek, żony Dyapanazego, która zwierza się ze swoich dawnych zdrad małżeńskich i miłości, a następnie prowokuje serię rodzinnych tragedii. Utwór

należy w dużej mierze odczytywać jako parodię sztuki realistycznej Tadeusza Rittnera W małym domku i całego nurtu realistycznego, któremu sprzeciwił się Witkiewicz w koncepcji Czystej Formy. Dominujący w dramacie pierwiastek parodii, przeobrażający wstrząsające zdarzenia w tragifarsę, doprowadza zasady realistycznej konwencji do absurdu i ukazuje ich przestarzałość. Równocześnie wprowadza odbiorcę w nowe obszary teatru opartego na wolnej inwencji i twórczym splataniu konwencji.

Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):

(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)

Witkiewicz, Stanisław Ignacy

Malarz, fotograf, pisarz, dramaturg i filozof. Autor koncepcji Czystej Formy, właściciel studia portretowego. W roku 1917 przyłączył się do grupy „formistów” i brał udział w jej wystawach. Dwa lata później, w roku 1919, wydał swoje główne dzieło estetyczne Nowe formy w malarstwie i wynikające stąd nieporozumienia zawierające Teorię Czystej Formy. Ta teoria estetyczna bo nie był to program, w przeciwieństwie do ówczesnych, licznych nowych kierunków artystycznych zdeterminowała jego późniejszą twórczość malarską oraz teatralną. I chociaż teoria ta stanowiła [>>] najlepszy opis tego, co się wówczas w sztukach plastycznych działo m.in. kubizm, abstrakcjonizm, to pozostała właśnie niezrozumiana, budząc szereg nieporozumień uprzedzonych niejako samym tytułem publikacji i w zasadzie trwa to do dzisiaj. Teoria Czystej Formy została wykorzystana także w teatrze. Tutaj Witkacy okazał się wizjonerem i inspirował reżyserów. Pod wpływem teorii Witkacego wykreował swój teatr Tadeusz Kantor. Mimo ówczesnych niepowodzeń inscenizacyjnych jego sztuk teatralnych, Witkacy nie zrezygnował z dalszego ich pisania. Jego sztuki doczekały się udanych inscenizacji w latach 70. XX wieku, np. Szewcy. Witkacy był także płodnym pisarzem. Po młodzieńczej powieści 622 upadki Bunga, czyli demoniczna kobieta napisał Pożegnanie jesieni, Nienasycenie oraz niedokończone Jedyne wyjście. W 1935 roku ukazało się podstawowe dzieło filozoficzne Witkacego: Pojęcia i twierdzenia implikowane przez pojęcie istnienia – zwane przez niego „hauptwerkiem”. Napisał wiele pism krytycznych i filozoficznych szczególnie estetycznych. Jako krytyk Witkacy był równie radykalny i nonkonformistyczny jak Stanisław Brzozowski, co nie przysparzało mu przyjaciół. Ostatnie dzieło filozoficzne Witkacego, uzupełnienie „hauptwerku”, to Zagadnienie psychofizyczne 1938 – oryginalna filozofia: biologiczny monadyzm, inspirowana monadyzmem Leibniza. Mimo że prawie całe jego archiwum przepadło podczas powstania warszawskiego, jego dzieła zebrane bez wszystkich listów obejmują 25 tomów.

Źródło: https://lubimyczytac.pl/autor/23202/stanislaw-ignacy-witkiewicz

---

Inne pozycje tego autora w zbiorach biblioteki: